Zaterdag 9 juli 2022 ging bij Old Course Loenen de jubileumvlag in top vanwege het 15 jarig bestaan van de golfclub. Het is evenwel zeer aannemelijk dat áls graaf Floris de Vijfde, graaf van Holland en Zeeland en heer van Friesland, 726 jaar gelden bij Muiderberg aan zijn moordenaars was ontkomen, er helemaal geen feestelijk moment zou zijn geweest.
Sterker nog, waarschijnlijk zou nergens ter wereld iemand heden ten dage proberen om met een ijzeren stok een balletje van 4,2672 centimeter doorsnee in een gat van 10,8 centimeter te slaan. Zelfs in Schotland niet, waar men zich met enige stelligheid tot de uitvinders van het golfspel heeft verklaard. En dat terwijl het de haringkakers uit Biervliet en hun visvangende consorten moeten zijn geweest die op de vrije zondagen hun visnetten binnenboord hielden en aan de Schotse oostkust hun tijd verdeden met een bal en een stok, op de weg tussen Dunbar en Lauder, destijds beter bekend als Herring Road.
Dat colf-spel (ter vermijding van elke discussie hier geschreven met een ‘c’), werd al in het begin van de 14e eeuw gespeeld in de Lage Landen. En dat valt dan weer op te maken uit allerlei verboden die destijds door de plaatselijke overheden werden afgekondigd, teneinde het verwonden van omstanders en het sneuvelen van kerk- en andere ramen te voorkomen.
Op genoemde wijze zou colf dus naar de Schotse oostkust zijn geëxporteerd, waar het eeuwen later is doorontwikkeld tot het hedendaagse golf. Maar wat heeft dit met Loenen aan de Vecht te maken?
Nou, misschien wel álles. Want de moordenaars, achtervolgd door op wraak beluste volgelingen van de graaf, zochten een vluchtweg richting het vredige dorpje aan de Vecht, alwaar zij zich, geheel tegen de wil van de kasteelheer en de dorpelingen, verschansten in kasteel Kronenburg. De onverzettelijkheid van de goegemeente resulteerde in uithongering en uiteindelijke overgave van de ‘terroristen’ op 27 december 1296. Hoofdmoordenaar Gerard van Velsen werd onder luid gejuich van de dorpelingen in een ton met spijkers door de straatjes van het dorpje gerold om zijn definitieve straf te ondergaan.
Het leven in het rustieke dorpje aan de Vecht nam daarna weer een normale wending en een jaar later introduceerde men de traditie om op 27 december over diezelfde route, van die ton dus, een spel met stok en bal te spelen. Men begon bij het Rechthuys, met als eerste ‘doel’ de kasteeldeur van Kronenburg, daarna verder door de Dorpsstraat naar de molen en vervolgens naar ‘Huis te Velde’. De partij die daarvoor de minste slagen nodig had kreeg bier geschonken; de omstanders kregen appels toegeworpen. Uiteindelijk belandde men in de herberg, waar het feest met nog meer bier werd voortgezet.
De Loenense colf-partij werd vanaf 1297 een jaarlijkse traditie, totdat het kasteel werd afgebroken. In het weiland tussen de Rijksstraatweg en de Vecht bij de Bloklaan zijn, als het gras gemaaid is, de contouren van het kasteelfundament nog steeds zichtbaar.
725 Jaar later wappert, slechts een paar honderd meter verderop, de jubileumvlag op Old Course Loenen, waar men binnenkort start met de uitbreiding van de golfbaan op het onlangs aangekochte land tussen de rondweg en het Amsterdam-Rijnkanaal. Een uitbreiding die op het juiste moment komt, want de golfclub beleeft momenteel een zeer gezonde ledengroei.
Golf is, met bijna 400.000 officieel geregistreerde spelers, na voetbal, tennis en vissen, de vierde georganiseerde sport van Nederland (bron: NOC*NSF).
Ruud Taal
