Windmolens rondom Loenen
De provincie Utrecht is in februari 2023 begonnen met nader onderzoek naar zoekgebieden voor grootschalige windenergie. Ze kijken ook naar de directe omgeving van Loenen aan de Vecht.
Doel provincie
Provincie Utrecht heeft zich ten doel gesteld om in 2030 een opwekcapaciteit van 1 TWh te bereiken met windenergie. TWh staat voor één Terra Watt uu. Dat is een miljard kilowatt uur (KWh). Ter illustratie: volgens het Nibud verbruikt een gemiddeld huishouden van vier personen 4.010 KWh aan elektriciteit in heel 2023. Met 1 TWh zijn dan zo’n 250.000 huishoudens van stroom te voorzien. Voor de goede orde, de provincie Utrecht heeft begin 2023 zo’n 0,076 TWh aan opgesteld vermogen van windmolens, 7,6 procent van de doelstelling dus. Er moeten dan ook veel windturbines bij komen om richting de doelstelling te gaan. Hoeveel precies is nog niet duidelijk.
De ontwerp-Notitie Reikwijdte en Detailniveau (NRD) ligt tot en met 5 april 2023 voor iedereen ter inzage via de website www.provincie-utrecht.nl/loket/ter-inzage. Deze notitie legt uit wat de toetsingscriteria zijn bij de aanwijzing van de gebieden waar grootschalig windmolens worden gepland. Denk aan afstand tot woonhuizen en natura2000 gebieden en de impact op bijvoorbeeld veiligheid, recreatie en archeologie. De ontwerp-notitie NRD gaat niet specifiek over Loenen.
Via de website is ook een digitale kaart beschikbaar, waarop interactief is te bekijken welke gebieden ze onderzoeken. Ook is er het participatieplan Verkenning en Voorkeursbeslissing Windenergie Utrecht te vinden. Iedereen kan op de ontwerp-Notitie Reikwijdte en Detailniveau reageren tot en met 5 april 2023 door gebruik te maken van het zienswijze formulier op deze webpagina.
Op basis van de ontwerp-Notitie Reikwijdte en Detailniveau stelt de provincie Utrecht later het wettelijk verplichte plan-milieueffectrapport (planMER) windenergie op, dat feitelijk en onafhankelijk moet zijn. Het behoort inzicht te verschaffen in de verwachte milieueffecten op het gebied van geluid, gezondheid, natuur en vele andere onderwerpen met betrekking tot windmolens wanneer deze in een onderzoeksgebied komen.
Loenen als onderzoeksgebied
Met de digitale kaart zoomen we in op Loenen en directe omgeving. De blauwe cirkels geven het grove zoekgebied aan en de groene vlakken zijn – volgens de provincie – de resterende ruimte voor windmolens. Zoekgebied 41 is rondom Vreeland en loopt door naar Kerklaan tot de noordelijke rand van Loenen aan de Vecht. Net ten westen van Loenersloot is een zoekgebied (30) geïdentificeerd en langs het Amsterdam-Rijn Kanaal tussen Loenen en Nieuwersluis ook nog één (40).
Dat betekent niet dat die gebieden vol met windmolens worden gepland, maar het maakt duidelijk dat er potentieel een forse impact kan zijn. Het gaat om grote windturbines. De provincie rekent met een zogenaamde ‘referentiewindturbine’ met een rotordiameter van 162 meter, een ashoogte van 160 meter en een tiphoogte van 241 meter. De tiphoogte is de afstand van de grond naar de tip van een wiek die recht naar boven wijst. De volgende keer dat u naar de Domtoren in Utrecht kijkt, visualiseer dan eens dat daar nog de gehele lengte van de Domtoren bovenop staat en dan komt u nog 17 meter tekort om tot 241 meter te komen. Het gaat om ruim vier keer de Grote Kerk van Loenen.
De provincie zal deels moeten kiezen voor kleinere molens waar grote niet mogelijk zijn. Dat betekent effectief meer molens om grootschalige windenergie te bereiken.
De provincie gaat er op dit moment van uit dat de afstand van een windturbine tot een woning in de bebouwde kom minimaal 400 meter moet zijn en daarbuiten minimaal 300 meter. Dat laatste is maar 60 meter meer dan de tiphoogte.
Plek op het net?
Een van de redenen dat de provincie hard inzet op windenergie is omdat zij vindt dat dit achterblijft bij zonne-energie. Het valt op dat de provincie in de ontwerp-notitie NRD bijna niet ingaat op de vraag of al die windmolens straks wel in te passen zijn in het elektriciteitsnet van Stedin. Het net in Nederland is al overvol, mede door de piekbelasting van zonneparken die op hetzelfde moment stroom leveren als de zon schijnt. Diezelfde problematiek speelt in beginsel ook voor windparken. Het waait doorgaans in de hele provincie grofweg even hard. Er moet dus niet alleen worden gekeken naar de locaties van de windmolens, maar ook heel goed of er wel ruimte te maken is op het elektriciteitsnet. Dat moet per definitie flink op de schop en dan lijkt de ambitie in 2030 om 1 TWh te realiseren torenhoog.
Participatie
De ontwerp-Notitie Reikwijdte en Detailniveau geeft het volgende aan over participatie, waaronder ook bewonersparticipatie is begrepen.
In het participatieplan is beschreven welke belanghebbenden in welke fase en op welke manier bij de voorbereiding van besluiten worden betrokken. In het participatieplan worden 4 fasen of stappen onderscheiden:
- Verkenningsfase 1 : (ontwerp) NRD
- Verkenningsfase 2: planMER
- a. Afweging voorkeursalternatief
b. Voorkeursbeslissing - Projectbesluit
Partijen die bij het proces zullen worden betrokken zijn erg divers en zijn ingedeeld in de volgende groepen van belanghebbenden:
- i. Medeoverheden: 26 gemeenten (bestuurlijk, ambtelijk en raadsleden), RES regio’s, buurprovincies en waterschappen;
- ii. Stakeholders: netbeheerder, natuurorganisaties, landbouworganisaties, ontwikkelaars, energiecoöperaties ect.;
- iii. Inwoners; omwonenden, voor- en tegenstanders en bewonersgroepen
We zitten nu in onderdeel 1 van de planvorming: de ontwerp NRD. De eerste mogelijkheid van participatie is dat iedereen tot en met 5 april 2023 een zienswijze kan insturen via het formulier dat is te vinden op www.provincie-utrecht.nl/loket/ter-inzage.
Tot slot
Het lijdt geen twijfel dat we mondiaal, in Nederland, in de provincie en uiteindelijk ook in Loenen moeten toewerken naar zoveel mogelijk duurzame energie. Anders houden we het op de lange duur simpelweg niet vol. Tegelijkertijd speelt de reflex naar NIMBY!! Ofwel not in my backyard. Eigenlijk veel mooier is de Vlaamse uitdrukking: NIVEA: niet in voor- en achtertuin. Deze drang is menselijk, want hinder van geluid, slagschaduw en zicht heeft zeker impact op ons welzijn. We staan dus voor een opgave. Wordt vervolgd.
Hans Klaver
